Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

1

ab

Su.  Abu atəş, xakü baddan xəlq olduq,
Neçə şirin-şirin canlar qocalır.
(“Novruz”)
Abü ataş, xakü baddan xalq oldu,
Urufdu ki, dördü beşdən asıldı.
...    Ətraflı

3

ab-leysan

1. Niysan (aprel) ayında yağan yağış.
2. Məcazi mənada: çox axan göz yaşı.  Pəri əhvalatı bilib, gözünün yaşını ab-leysan kimi qırmızı yanaqları aşağı axıtmağa başladı... (“Abbas və Gülgəz”)...    Ətraflı

6

abbası

Şah Abbasın dövrünə aid, onun adı ilə bağlı olan gümüş pul. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Sonrakı dönəmlərdə dörd şahılıq ağ pul da abbası adlanıb.
– Ay ağa, nə deyim. Bundan əvvəl çörək bir abba...    Ətraflı

7

abdal

Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində sözün sərsəri, avara, dərbədər mənası ilə yanaşı, dərviş, qələndər mənası da göstərilmişdir.  Dialektlərdə bilikli, bilici, yetim mənaları da var. Dastanlarda b...    Ətraflı

8

abdal

Sərsəri // dərviş, qələndər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Dialektlərdə bilikli, bilici, həmçinin yetim mənaları da var. Bunda başqa, xalqımızın etnogenezində iştirak etmiş tayfalardan birinin ad...    Ətraflı

10

abı

Açıq-göy, mavirəngli.  Al-yaşıl, abı sarı,
Bənövüş qara, qırmızı,
Alasan, geydirəsən
Həmişə yara qırmızı.
(“Bəhram-Gülxəndan”)...    Ətraflı

11

abi-həyat

Əfsanəyə görə, zülmətdə olan bir çeşmənin suyu, dirilik suyu.  Abi-həyat kimi daim axarsan,
Haqqın camalına hərdən baxarsan,
Dolana-dolana evlər yıxarsan,
Mənim Əslim buralardan keçdimi?
...    Ətraflı

12

abi-kövsər

1. Cənnətdə Kövsər bulağının suyu.
2. Məcazi mənada: içki.  Qəflətdən ayıldım, açdım gözümü,
Xaki-övliyaya sürtdüm üzümü,
Dindirdilər, haqq danışdım sözümü,
Al, iç abi-kövsərdən, qan, dedilər.
...    Ətraflı

13

abi-kövsər

Cənnətdəki kövsər bulağının suyu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Dastanda şərab mənasında işlədilir. Piyalələr abi-kövsərlə doldu. (“Zərnişan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ.A., B.A)...    Ətraflı

15

abi-leysan

1. Niysan (aprel) ayında yağan yağış.
2. Məcazi mənada: çox axan göz yaşı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Keçəl Həmzə asta-asta sərtövləyə yaxınlaşdı. Sərtövlənin qabağında peyinin üstə oturub göz...    Ətraflı

16

abi-neysan

Bax: abi-leysan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Nigar xanımın gözləri elə dolub, elə dolub ki, elə bir bahar bulududu. Elə haya bənddi ki, abi-neysan kimi süzülüb tökülsün. (“Koroğlunun qocalığı”)...    Ətraflı

17

abi-zülal

Sərin, duru su // içki. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Sevgilim geyib valadan,
Rəngi seçilməz laladan,
İçib abi-zülaladan,
Gözləri xumar görünür. (Paris nüsxəsi, 5-ci məclisi)...    Ətraflı

18

abidar

1. Sulu, şirəli.
2. Məcazi mənada: mənalı, təsirli, gözəl ifadəli.
3. Məcazi mənada: möhkəm və iti.  Dastanda sonuncu mənasına rast gəlinir.
Mənə qürbət verib xaliqi-sübhan,
Müxənnət kimsəni kor e...    Ətraflı

19

acalmaq

Acmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)  Koroğluyam, acalmışam
Xotkarlardan bac almışam,
Deməginən qocalmışam,
Hələ ki, Babay-Əmirəm. (“Koroğlu ilə Bolu bəy”) (“Bolu–Şamaxı”)
Qeyd: Digər variantlard...    Ətraflı

20

acımaq

Acıqlanmaq; hirslənmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)...    Ətraflı