Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

161

arenal

Vulkanın ətrafında bitkidən məhrum olan zona....    Ətraflı

162

argentit

Kubik sinqoniyalı qurğuşunu-boz mineral.  Əsasən, püruz, kiçik damarlar, dendritlər əmələ gətirir. Metal parıltılıdır. Polimetal yataqlarında, əsasən, qalenitlə birli...    Ətraflı

163

argillit

Bərkimiş və ya daşa dönmüş gil.  Gilin sıxılması, quruması və azacıq sementləşməsi nəticəsində əmələ gəlir. Gildən bərk olması, suda islanmaması və s. xüsusiyyətləri...    Ətraflı

164

arid

Quru, isti, kontinental iqlim şəraitinə xas olan (bitki, relyef, landşaft və s.)....    Ətraflı

165

arid bitkilər

Vegetasiya dövrünün əksər hissəsi rütubət çatışmayan quraq, isti iqlim şəraitində keçən bitkilər.  A.B. rütubətlənmə əmsalının vahiddən kiçik olduğu ərazilərdə (məsəl...    Ətraflı

166

arid denudasion relyef

Quraq və isti iqlim şəraitində əmələ gələn kəskin parçalanmış relyef.  Azərbaycanda Qobustan, Ceyrançöl və Naxçıvan ərazilərində A.D.R. formalarına rast gəlmək olar....    Ətraflı

167

arid iqlim

Buxarlanmanın illik yağıntılardan xeyli çox olduğu ərazilərin xarakterik quru iqlimi.  Belə ərazilərdə, məsələn, səhra və yarımsəhralarda hava isti, yağıntılar azdır,...    Ətraflı

168

arid landşaft

Quru, isti, adətən, kontinental iqlim şəraitində əmələ gələn landşaft.  Belə ərazilər üçün qeyri-münbit torpaq və zəif bitki örtüyü xarakterikdir. Səhra və yarımsəhra...    Ətraflı

169

arid səhra

Hər iki yarımkürənin tropik və ya subtropik qurşaqlarında passat küləkləri zonası üçün səciyyəvi olan səhra.  A.S.-da atmosfer yağıntılarının illik miqdarı cüzidir (1...    Ətraflı

170

arid torpaqlar

Buxarlanmanın illik yağıntılardan xeyli çox olduğu ərazilərdə formalaşan torpaqlar.  A.T. quru çöllərdə, səhralaşmış savannalarda, yarımsəhra və səhralarda əmələ gəli...    Ətraflı

171

arkoz

Əsasən, çölşpatı, kvars, qismən də mika və süxur qırıntılarından ibarət, az yuvarlaq, kobud dənəli qum və qumdaşı.  Qneys və qranitin parçalanma məhsuludur. Rəngi çəh...    Ətraflı

172

arktik antisiklon

Əsasən, Şimal qütbü sahəsində aşağı temperaturu ilə səciyyələnən yüksək təzyiq sahəsi.  A.A. Qrenlandiya adası, Barens dənizi, Çukot yarımadası və s. ərazilərə ciddi...    Ətraflı

173

arktik iqlim

Şimal yarımkürəsində Arktika qurşağının xarakterik iqlimi.  A.İ., əsasən, Şimal Buzlu okeanı sahilində yerləşən ərazilərdə (Rusiya və Kanadanın şimalı, Alyaska ştatı...    Ətraflı

174

arktik səhralar

Yer kürəsinin Şimal qütbü ətrafında formalaşmış təbii zona.  A.S., əsasən, Şimal Buzlu okeanı sahillərində yerləşən ərazilərdə yayılıb. Burada daimi qar xətti dəniz s...    Ətraflı

175

Arktika

Şimal qütbü sahəsində yerləşən, Şimali Amerika və Avrasiya materiklərinin şimal sahillərini, Şimal Buzlu okeanı (adaları ilə birlikdə), Atlantik və Sakit okeanların on...    Ətraflı

176

Arktika qurşağı

Yerin ən şimal coğrafi qurşağı.  A.Q. Şimal Buzlu okeanının adaları ilə birikdə əksər hissəsini, qismən Şimali Amerika və Avrasiyanın sahil rayonlarını əhatə edir. Bu...    Ətraflı

177

Arktika zoocoğrafi (faunistik) vilayəti

Yer kürəsinin ən şimal zoocoğrafi və faunistik ərazisi.  Bu vilayətin sərhədi Kola yarımadasından Şpitsbergenədək uzanan, daha sonra Qrenlandiya və İslandiya adaları...    Ətraflı

178

arsenopirit

Pirit qrupuna aid monoklinik sinqoniyalı mineral.  Kristalları prizmatik, çubuqvarı və iynəvarı olur. Rəngi qalayı-ağ, poladı-bozdur. Metal parıltılıdır. A. əsas arse...    Ətraflı

179

artezian hövzəsi

Sukeçirməyən süxur layları arasında toplanmış suların yaratdığı böyük yeraltı hövzə.  Materiklərin yeraltı sularının əsas hissəsi məhz A.H.-ndə cəmləşib. A.H.-nin sah...    Ətraflı

180

artezian quyusu

Sukeçirməyən üst layı deşərək yeraltı suların səthə çıxması üçün qazılmış quyu.  Yeraltı sular bu quyudan öz təzyiqi altında Yer səthinə qalxır. İlk A.Q. XII əsrdə Fr...    Ətraflı