Quruda özünün əmələ gətirdiyi təbii yataqla daimi, yaxud ilin müəyyən hissəsi hərəkət edən su axını. Ç.-lar uzunluğu, dərəsinin eni, düşməsi, meyilliyi, axımı, hövzə... Ətraflı
Çay yatağının en kəsiyindən müəyyən vaxt ərzində keçən suyun həcmi. Ç.A. m3/san., km3/gün, km3/il kimi ölçü vahidləri ilə müəyyən olunur. Yer üzündə ən böyük Ç.A.-na... Ətraflı
Suyun çay yatağı ilə müəyyən istiqamətdə mexaniki hərəkəti. Ç.A. qravitasiyanın təsiri altında, çayın müxtəlif yerlərində suyun səviyyəsi arasındakı fərq hesabına ya... Ətraflı
Çay axımının mövsümdən asılı olaraq süni üsullarla idarə olunması və sularının ərazicə paylanması. Ç.A.B., əsasən, hidrotexniki qurğuların – kanalların, şlüzlərin, n... Ətraflı
Çayın, onun yatağının iki qola ayrılması və sonra ayrı-ayrılıqda eyni, yaxud müxtəlif hövzələrə tökülməsi. Volqa çayının (Rusiya) aşağı hissəsində ondan Axtuba çayı... Ətraflı
Çayın əmələ gətirdiyi, onun mənbəyindən mənsəbinə doğru meyilli olan nisbətən ensiz, uzunsov çökəklik. Ç.D.-nin eni, dərinliyi və quruluşu axının gücündən, relyefdən... Ətraflı
Çayın öz yatağını və sahillərini yuyaraq dərinləşməsi və genişlənməsi prosesi. Suyun təsiri ilə Ç.E., əsasən, iki istiqamətdə gedir: dib eroziya və yan eroziya. Dağ... Ətraflı
Çayın bütün qolları ilə birlikdə su topladığı sahə. Bir ərazinin yerüstü və yeraltı suları hansı çayı qidalandırırsa, bu ərazi həmin çayın hövzəsini təşkil edir. Adə... Ətraflı
Çay yatağının təbii sərt əyriliyi, çay döngəsi. Su axını qarşısına çıxan bərk süxurlardan ibarət maneəni yuya bilmədikdə qıvrılaraq onun yanından keçir və nəticədə Ç... Ətraflı
Çayın başlanğıcını götürdüyü yer. Ç.M. dağ buzlağı, göl, bataqlıq, bulaq və s. ola bilər. Məsələn, Amudərya Mərkəzi Asiya buzlaqlarından, Dneprin sağ qolu olan Pripy... Ətraflı
Çayın okeana, dənizə, gölə, su anbarına, digər çaya töküldüyü, yaxud axının bitdiyi yer. Sadə şəkilli (çay yatağı qollara ayrılmayan), delta və estuari formalı Ç.M.-... Ətraflı
Çaylarda, kanallarda, göllərdə yük və sərnişin daşınması ilə məşğul olan su nəqliyyatı növü. Ç.N. – süni və təbii nəqliyyat yollarından, nəqliyyat qovşaqlarından (li... Ətraflı
1. Bir çayın yatağının haçalanması nəticəsində ondan ayrılan su axını. Belə Ç.Q., adətən, çay dərəsinin parçalanması, yaxud axının sürəti azaldığı yerlərdə toplanan... Ətraflı
Çayın axının çay hövzəsində fiziki-coğrafi şəraitdən, ilk növbədə, iqlim şəraitindən asılı olaraq dəyişən vəziyyəti. Ç.R. suyun səviyyəsi, temperaturu, sürəti, sərfi... Ətraflı
Eyni mənsəbə malik olan, ərazidə bütün suları toplayaraq vahid axın şəklində eyni dənizə, gölə və s.-yə çatdıran çayların cəmi. Ç.S. əsas çay və onun qollarından iba... Ətraflı
Müəyyən ərazinin hüdudları çərçivəsində mövcud olan bütün çayların cəmi. Ç.Ş. bu şəbəkə daxilindəki çayların ümumi uzunluğu, əyriliyi və sıxlığı ilə xarakterizə edilir.... Ətraflı
Çay şəbəkəsi daxilində bütün çayların ümumi uzunluğunun (Z) bu şəbəkənin əhatə etdiyi ərazinin sahəsinə (F) nisbəti. Ç.Ş.S.-nın ölçü vahidi km/km2-dir. Ç.Ş.S., ilk n... Ətraflı
Allüvial çöküntülərin toplanması, abraziya, su səviyyəsinin dəyişməsi və s. nəticəsində yaranmış maili, pilləvarı çay sahili.... Ətraflı
Çayın bolsulu dövrləri arasındakı müddətdə çay dərəsinin su axan ən alçaq hissəsi. Düzənlik çaylarının yatağı çay meandrlarının çoxluğu ilə seçilir, dərin sahələrlə... Ətraflı
