Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

61

antik demokratiya

Bax: quldarlıq demokratiyası....    Ətraflı

63

antik quldarlıq

Bax: klassik quldarlıq....    Ətraflı

64

antiklerikalizm

Dinin mahiyyətinə toxunmadan cəmiyyətin siyasi, iqtisadi və mədəni həyatını, eləcə də elm və təhsil sahələrini kilsənin təsirindən azad etməyə yönəlmiş ictimai hərəkat...    Ətraflı

65

antisemitizm

Yəhudilərə və iudaistlərə qarşı yönəlmiş milli, dini ayrı-seçkiliyin ifrat forması.  A.-in tarixi yəhudilərin qədimdən məskən saldıqları ölkələrdə milli-dini azlıq və...    Ətraflı

66

antlar

IV–VI əsrlərdə Dnestr və Dnepr çayları arasındakı meşə-çöl zonasında yaşamış şərqi slavyan tayfalarının Bizans mənbələrindəki adı.  A. digər slavyan tayfaları ilə bir...    Ətraflı

67

antropogenez

Bioloji təkamülün tərkib hissəsi olan insanın digər hominidlər, insanabənzər meymunlar və ali məməlilər qrupundan ayrılaraq ictimai varlığa çevrilməsi, onun əmək fəali...    Ətraflı

68

antropologiya

İnsanı, onun mənşəyini, inkişafını, təbii və mədəni (süni) mühitlərdə mövcudluğunu öyrənən elm sahələrinin məcmusu.  A. termini ilk dəfə qədim yunan filosofu Aristote...    Ətraflı

69

aparteid

Cənubi Afrika Respublikası (1961-ci ilə kimi Cənubi Afrika İttifaqı) hakim dairələrinin 1948–1994-cü illərdə yerli qaradərili bantu xalqlarına və qeyri-avropalı, yaxud...    Ətraflı

70

apostol

İsa Məsihin şagirdləri və ardıcılları; həvari.  Dar mənada: Əhdi-cədiddə göstərildiyi kimi, İsa Məsihin bilavasitə 12 şagirdi A. sayılır. Geniş mənada isə A. termini...    Ətraflı

71

apostol konstitusiyası

Katolik kilsəsində Roma papası tərəfindən qəbul olunan ən ali qanunvericilik aktı.  A.K. vasitəsilə kilsə qanunvericiliyində ən mühüm dəyişikliklər həyata keçirilir....    Ətraflı

72

aqlomerasiya

İqtisadi və mədəni əlaqələrin intensiv inkişafı nəticəsində bir-birinə yaxın yaşayış məntəqələrinin iri şəhər (şəhərlər) ətrafında daha da sıxlaşması, toplaşması.  Mo...    Ətraflı

73

aqora

1. Qədim yunan şəhərlərində bazar meydanı.  Adətən, Akropola yaxın yerdə salınan A. şəhərin həm iqtisadi, həm də inzibati mərkəzi olub. A-nı idarəçilik orqanları, sən...    Ətraflı

74

aqrar

1. Mürəkkəb sözlərin torpaqla, torpaqdan istifadə, bütünlüklə kənd təsərrüfatı ilə bağlılıq bildirən hissəsi; məs.: A. siyasət.
2. Hər hansı məsələdə, ərazidə kənd təs...    Ətraflı

75

aqrar çevriliş

Kənd təsərrüfatında muzdlu əməkdən istifadə olunması ilə bağlı kapitalist münasibətlərinə keçid.  Sənaye inqilabını şərtləndirən əsas amillərdən biri olan A.Ç. ilk ol...    Ətraflı

76

arabesk

Orta əsrlərdə müsəlman Şərqində yaranmış həndəsi və nəbati naxış elementlərindən ibarət olan mürəkkəb ornament növünə avropalıların verdiyi ad.  Belə kompozisiyaların...    Ətraflı

77

aramilər

Ərəb işğallarına qədər (VII əsr) müasir Suriya və İraq ərazisində məskunlaşmış sami tayfaları qrupu.  A. adına ilk dəfə e.ə. III minilliyin ortalarında rast gəlinir....    Ətraflı

78

Aran

Albanların əfsanəvi əcdadı və Qafqaz Albaniyasının ilk hökmdarı.  Alban tarixçisi Musa Kalankatlının yazdığı “Alban tarixi”ndə onun adı çəkilir. Tarixçinin fikrincə,...    Ətraflı

79

arbitraj

Mübahisəli məsələlərin çəkişən tərəflər arasında könüllü razılıq əsasında müəyyənləşmiş münsif (arbitr) və ya münsiflər vasitəsilə araşdırılması üsulu.  A.-ın başlıca...    Ətraflı

80

arena

Qədim Roma amfiteatrlarının mərkəzində qladiatorların və vəhşi heyvanların döyüşməsi üçün nəzərdə tutulmuş dairəvi, yaxud oval formalı, qum örtüklü meydança.  A.-nı t...    Ətraflı