Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

21

ALDIM QOZ, SATDIM QOZ

►Xeyirsiz, faydasız ticarət aparmağı, ümumiyyətlə, hər hansı uğursuz alış-verişi sәciyyәlәndirmәk üçün işlәdilən ifadə.  Tam şәkli «aldım qoz, satdım qoz, mənә qaldı şaxşaxı» formasında olan bu if...    Ətraflı

22

ALFA və OMEQA

►Əvvəldən axıra kimi hər şeyi tam əhatə etməyi bildirən ifadə.  İfadə xristianların müqəddəs «İncil» kitabından qaynaqlanmışdır.
«Mən – alfa və omeqa, başlanğıc və son, birinci və axırıncıyam» – «...    Ətraflı

23

ALIN TƏRİ İLƏ QAZANMAQ

►Dolanışığını əzab-əziyyətlə, çox çətinliklə, halallıqla təmin etmək.  İfadə Şərqdə geniş yayılmış dini rəvayətlərdən qaynaqlanır.
Həmin rəvayətlərin birində deyilir ki, guya Allah günah işlətmiş...    Ətraflı

24

ALIN YAZISI

►Taleyə, bəxtə inamı, qismətinə düşən payla razılaşmağı qeyri-iradi qəbul etməyi bildirən ifadə.  Birbaşa insan taleyi ilə bağlı olan ifadə xalq inancından qaynaqlanmışdır.
Bəzən «alın yazısı» əvə...    Ətraflı

25

ALLAH BİRİNİ CƏZALANDIRMAQ İSTƏYƏNDƏ ƏVVƏLCƏ AĞLINI ALIR

►Yersiz, ağılsız, düşünülməmiş hərəkət edən, tədricən ağlını itirən adamlar haqqında işlədilən ifadə.  Bu ifadə, çox güman ki, qədim yunan əsatirləri ilə bağlıdır.
Herakl haqqında əfsanələrdə göst...    Ətraflı

26

ALLAHINA QUL OLMAQ

►Düzgün, əxlaqlı insan olmaq, Allaha sədaqətlə xidmət etmək, onun göndərdiyi hər şeyə (hətta bəlaya da) şükür etmək, aza qane olmaq.  İfadə Həzrət İbrahimin dilindən söylənilən və insanın Allah se...    Ətraflı

27

ALMAN ZABİTİ İLƏ GÖRÜŞÜM VAR

►Vəziyyətdən çıxmaq, birini başdan etmək üçün uydurulan görüş və ya nəzərdə tutulan hansısa işlə bağlı deyilən ifadə.  İfadə «Uzaq sahillərdə» filmində (1958) səslənib və populyarlaşıb.
Alman faşi...    Ətraflı

28

ALNINA GÜN DOĞMAQ

►Bәxti gәtirmәk, uğur qazanmaq, işləri düzəlib qaydasına düşmək, vәziyyәti yaxşılaşmaq.  İfadәnin mәcazi mәnası məşhur yunan tarixçisi Herodotun təsvir etdiyi bir әһvalatla әlaqәdar meydana gəlmiş...    Ətraflı

29

ALNINA YAZILMAQ

►Necəliyi aydın şәkildә görünmәk, kimliyi, niyyəti üzündәn bəlli olmaq.  İfadә bəzi qәdim xalqlarda mövcud olmuş adәtlә әlaqәdar meydana çıxmışdır.
Qәdimlәrdә hər hansı qəbilənin qəbul etdiyi icti...    Ətraflı

30

ALNINDA YEDDİ QIRIŞ VAR

►Başqalarından yüksək ağlı və biliyi ilə fərqlənən müdrik, elmli adamlar haqqında el arasında işlədilən ifadə.  İfadə slavyan xalqlarının insanın alın quruluşu barədə inancından qaynaqlanmışdır.
Q...    Ətraflı

31

ALTI NÖMRƏLİ PALATA

►Hərc-mərclik, qarışıqlıq, xaos, qanunsuzluq, özbaşınalıq, ədalətsizlik və riyakarlıq hökm sürən yer; dəlixana.  İfadə dilimizə görkəmli rus yazıçısı və dramaturqu Anton Çexovun (1860–1904) eyniad...    Ətraflı

32

AMERİKA AÇMAQ

►Çoxdan vә hamıya mәlum olan bir hәqiqәti, hadisəni, mәsәlәni yenilik kimi tәqdim etmәk istәyәnlәrә qarşı istehza vә kinayә ilə işlәdilən ifadə.  İfadə Amerika qitəsinin kəşfi ilə əlaqədar yaranıb...    Ətraflı

33

ANA SÜDÜ – DAĞ ÇİÇӘYİ

►Dərdə əlac, yaranın sağalması, insanın şəfa tapması üçün ən vacib, zəruri olan vasitəni bildirən ifadə.  İfadә «Kitabi-Dәdә Qorqud» dastanından qaynaqlanır.
Dastanın «Dirsә xan oğlu Buğacın boyu»...    Ətraflı

34

ANA SÜDÜ İLӘ BİRLİKDӘ ӘMMӘK

►Müәyyәn adәt, vәrdiş, fikir vә baxışları uşaqlıqdan, lap körpә vaxtından mәnimsәmәk.  İfadənin məşhur Roma natiqi Siseronun (e.ә.106–43-cü illər) nitqindən sonra məşhurlaşdığı güman edilir.
İlk d...    Ətraflı

35

ANA TORPAQ

►Torpağın müqәddәsliyini, həyat və güc mənbəyi olduğunu bildirən ifadə.  İfadə torpağın, yerin «ana» hesab edilmәsi barədə xalq inancından yaranmışdır.
Bir çox qәdim xalqların әfsanә və әsatirlәri...    Ətraflı

36

ANA UŞAĞI

►Valideyn himayəsindən çıxa bilməyən, sərbəst olmayan, düşüncə və davranış baxımından geridə qalmış ərköyün uşaqlar haqqında istehza ilə işlədilən ifadə.  Rus dilindən alınmış bu ifadə Denis Fonvi...    Ətraflı

37

ANASININ QARNINDA ÖYRӘNMӘK

►Çox kiçik yaşında, lap körpә ikәn bilmәk, çox şeydən xәbәrdar olmaq.  İfadə səmavi dinlərlə bağlı rəvayətlərdən qaynaqlanır.
Rəvayətə görə, guya İsa peyğәmbәr hələ anasının qarnında ikәn «Tövrat»...    Ətraflı

38

ANCAQ ONU BİLİRӘM Kİ, HEÇ NӘ BİLMİRӘM

►Dünyagörmüş, müdrik adamların dilindən «bilmədiklərimiz bildiklərimizdən daha çoxdur» mənasında işlədilən ifadə.  İfadə qәdim yunan filosofu Sokratın (e.ә. 469–399) adı ilə bağlıdır.
Deyilənə gör...    Ətraflı

39

AND İÇMӘK

►Əhd etmək, görəcəyi işlə bağlı vəd vermək, əhdinə sadiq qalmaq.  İfadə dünya xalqlarının bir çoxunda mövcud olmuş dostlaşma, qardaşlaşma mərasimi ilə bağlı meydana gəlmişdir.
Tәdqiqatlardan mәlum...    Ətraflı

40

APOGEYƏ ÇATMAQ

►Hər hansı sahədə inkişaf, yüksəliş, çiçəklənmə və ya şöhrətin ən yüksək həddinə, zirvəsinə çatmaq.  İfadə insanların fəza quruluşu və astronomiya ilə bağlı təsəvvürlərinin nəticəsində meydana çıx...    Ətraflı