Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

381

canlı qazıntı

1. Keçmiş geoloji dövrlərdən müasir dövrədək çox az sayda nüsxələri qalmış, aşkar edilənədək məhv olmuş sayılan canlı orqanizmlər.  Məsələn, kökü kəsilmiş hesab edilə...    Ətraflı

382

canlı təbiət

Hər hansı ərazidə məskunlaşmış bütün insanların, heyvan, bitki, mikroorqanizmlərin cəmi.  C.T. biomlardan ibarətdir, atmosferi, litosferin yuxarı qatını əhatə edir. C...    Ətraflı

383

cavan dağlar

Əsasən, Kaynozoy və Mezozoy eralarında Alp qırışıqlığı dövründə yaranmış dağlar.  C.D. hündür, şişuclu olur, sıldırım yamacları, dərin çay yarğanları ilə seçilir. C.D...    Ətraflı

384

cavan platformalar

Kontinental Yer qabığının, əsasən, Fanerozoy eonunda (Kaynozoy, Mezozoy və Paleozoy eraları) formalaşmış, fundamentdən və üzlükdən ibarət böyük sahələri.  Geosinklina...    Ətraflı

385

cespilit

Zolaqlı metamorfik süxur.  Çökmə və ya çökmə-vulkanik mənşəli kvars, yəşəm, hematit və maqnetit araqatlarının (qalınlığı 0,5-3 mm) növbələşməsindən ibarətdir. Rəngi t...    Ətraflı

386

cəhət

Bax: üfüqün cəhətləri....    Ətraflı

387

cəhət təyini

Məhəldə üfüqün tərəflərini təyinetmə.  Üfüqün 4 əsas (şimal, cənub, qərb, şərq) və 4 aralıq (şimal-şərq, cənub-şərq, şimal-qərb, cənub-qərb) cəhəti var. Bir cəhəti tə...    Ətraflı

388

cəm radiasiya

Yer səthinə çatan düz və səpələnmiş günəş radiasiyasının cəmi.  Düz radiasiya bilavasitə Günəşdən Yer səthinə düşən şüalanmadır. Səpələnmiş radiasiya atmosferdə molek...    Ətraflı

389

cəngəllik

Ağac və kollardan, hündür və dolaşıq otlardan, yoğun sarmaşıqlardan ibarət çətin keçilən sıx meşəlik ərazi.  C.-lərə, əsasən, tropik və subtropik iqlim qurşaqlarında...    Ətraflı

390

cənub

Üfüqün dörd əsas cəhətindən biri.  O, Cənub qütbü yerləşən istiqaməti göstərir və şimala əks cəhətdir. İxtisar edildikdə C, kompas və beynəlxalq xəritələrdə S kimi iş...    Ətraflı

391

Cənub qütb dairəsi

Cənub yarımkürəsində 66°33’ cənub paraleli.  Yer kürəsinin xəritələrində əks olunan beş əsas paraleldən biridir. Qütb gecə-gündüzləri hadisəsinin başlandığı coğrafi e...    Ətraflı

392

Cənub qütbü

Yerin xəyali fırlanma oxunun Cənub yarımkürəsində onun səthi ilə kəsişdiyi nöqtə.  Antarktida materikində 2800 metr yüksəklikdə yerləşir. Yerin iki coğrafi qütbündən...    Ətraflı

393

cənub tropiki

Bax: Oğlaq tropiki....    Ətraflı

395

cənub-qərb

Üfüqün aralıq cəhətlərindən biri, cənubla qərb arasında yerləşən cəhət.  İxtisar edildikdə C-Q, kompas və beynəlxalq xəritələrdə S-W kimi işarələnir. Azimut dərəcəsi...    Ətraflı

396

cənub-şərq

Üfüqün aralıq cəhətlərindən biri, cənubla şərq arasındakı cəhət.  İxtisar edildikdə C-Ş, kompas və beynəlxalq xəritələrdə S-E kimi işarələnir. Azimut dərəcəsi 135°-dir....    Ətraflı

397

cənub-şərq passatı

Hava kütlələrinin Cənub yarımkürəsinin tropik yüksək təzyiq sahəsindən (25-30° c.e.) ekvatora doğru axını.  C.-Ş.P. ilboyu müşahidə edilir. Hind okeanı üzərindən keçd...    Ətraflı

398

Cənubi Afrika depressiyası

Cənubi Afrika üzərində (ekvatorla cənub tropiki arasında) quruda havanın qızması nəticəsində əmələ gələn qapalı alçaq təzyiq (754 mm) sahəsi.  C.A.D. ekvatorial barik...    Ətraflı

399

Cənubi Amerika minimumu

Cənubi Amerikanın tropik enlikləri üzərində yanvar ayında (Cənub yarımkürəsinin yayında) qapalı alçaq təzyiq (756 mm) sahəsi....    Ətraflı

400

Cənubi Asiya minimumu

Cənubi Asiyada havanın qızması nəticəsində Tar səhrası üzərində əmələ gələn qapalı alçaq təzyiq (747 mm) sahəsi....    Ətraflı