Onlayn lüğət

Ən son əlavə edilənlər

121

antropogen çirklənmə

İnsanların həyat və təsərrüfat fəaliyyəti nəticəsində təbii mühitə zərər yetirən fiziki, kimyəvi, bioloji maddələrin bu mühitə daxil olması, biosferə ziyan vurulması....    Ətraflı

122

Antropogen dövr

Bax: Dördüncü dövr....    Ətraflı

123

antropogen göl

İnsanlar tərəfindən yaradılmış süni göllər, su anbarları.  A.G.-lərdən suvarmada, enerji istehsalında, balıqların, digər su heyvanlarının yetişdirilməsində istifadə o...    Ətraflı

124

antropogen landşaft

İnsanlar tərəfindən yaradılmış, yaxud onların fəaliyyəti nəticəsində dəyişdirilmiş landşaft.  A.L.-lar müxtəlif qruplara ayrılır. Onlara aiddir: dəmyə və suvarılan ək...    Ətraflı

126

antropologiya

İnsanın yaranması, təkamülü, fiziki quruluşunun normal tərəddüdləri, irqlərin əmələ gəlməsi, həmçinin insanların formalaşdırdıqları sosial və mədəni mühit haqqında elm...    Ətraflı

127

antroposfer

1. İnsanın yaşadığı və nüfuz etdiyi mühit, aləm.  Başqa sözlə, A. – biosferin insan tərəfindən istifadə olunan hissəsidir.
2. Yerin, kosmosun insan tərəfindən bu və y...    Ətraflı

128

aparteid

Əhalinin müəyyən qruplarının siyasi, iqtisadi və vətəndaşlıq hüquqlarının ciddi məhdudlaşdırılması, irqi ayrı-seçkiliyin ən kəskin forması.  Əksər hallarda bu siyasət...    Ətraflı

129

apatit

Qatışıqlardan (dəmir, manqan, hematit) asılı olaraq yaşıl, qonur, boz və bənövşəyi rəngdə olan heksaqonal sinqoniyalı mineral.  Kristalları prizmatik və iynəvarı, nad...    Ətraflı

130

apatrid

Heç bir ölkədə vətəndaşlığı olmayan şəxs.  Digər ölkənin vətəndaşlığını qəbul etmədən öz ölkəsində vətəndaşlıqdan çıxmış və ya məhrum olunmuş şəxslər A. adlanırlar. E...    Ətraflı

131

aplit

Əsasən qranitlərlə əlaqədar açıqrəngli xırdadənəli maqmatik süxur.  Damar şəklində tapılır. Kvars və çölşpatından ibarətdir....    Ətraflı

132

apofiz

Maqmatik kütlədən ayrılan və kənar süxurların içərisinə daxil olan damarşəkilli şaxələr....    Ətraflı

133

apogey

Ayın, yaxud Yerin süni peykinin orbitinin Yer planetindən ən uzaq nöqtəsi.  Ayın A.-i təxminən 406 min 700 km təşkil edir....    Ətraflı

136

apvellinq

Okean və dənizlərdə dərinlik sularının səthə qalxması.  Əksər hallarda A. cərəyanlar və ya küləklərin səth sularını qovaraq hərəkətə gətirməsi nəticəsində baş verir....    Ətraflı

137

aqlomerasiya

1. İri şəhərin təsir dairəsinə cəlb olunaraq onunla sıx sosial-iqtisadi əlaqələr qurmuş nisbətən kiçik və bir-birinə yaxın yaşayış məntəqələrinin toplusu.  Monosentri...    Ətraflı

138

aqlomerat

Müxtəlifölçülü süxur (qum, vulkan külü və s.) qırıntılarının yığını.  A. çöküntü, yaxud vulkanik mənşəli olur....    Ətraflı

139

aqrar

Kənd təsərrüfatı istehsalına, torpaq üzərində mülkiyyətə və torpaqdan istifadəyə aid olan; məs.: aqrar islahat, aqrar sahə, aqrar məsələ....    Ətraflı

140

aqrar-sənaye kompleksi

Kənd təsərrüfatı məhsulunun istehsalı, emalı üzrə bir-biri ilə əlaqədar olan aqrar sahələrin və sənaye sektorlarının cəmi.  A.S.K.-nə kənd təsərrüfatı məhsullarının t...    Ətraflı